Endometrium rahim içini döşeyen özel bir tabakadır. Her ay kalınlaşarak hazır hale gelir ve embriyonun bu tabakaya tutunması ile gebelik başlar. Aksi takdirde adet kanaması şeklinde dökülür.
Endometrium dokusunun, doğal yeri olan rahim içi dışında, başka bir yerde bulunmasına “Endometriozis” adı verilir.
Nasıl yayıldığı ile ilgili çok sayıda teori vardır yani tam olarak bilinmemektedir.
En sık yumurtalıklar ve kanallarda görülmekle birlikte bağırsak, idrar kesesi gibi komşu organlarda, nadiren de akciğer, göz gibi uzak organlarda görülüp hasar ve şikayetler yaratabilir.
Endometriozis hastaları doktora en çok şu şikayetlerle başvururlar:
– Kasık ağrısı,
– Adet sancısı,
– İlişkide ağrı,
– Gebe kalamama.
Hastalığın ciddiyeti bulunduğu yere ve yaygınlığına bağlıdır.
Şikayetler ve muayene bulguları doktorunuzun endometriozisten şüphelenmesini sağlar. Küçük lezyonlar ultrasonla görülemezken, yumurtalıklarda kist oluşturanlar kolaylıkla görülebilir. Bunlara endometrioma (çukulata kisti) adı verilir. Kesin tanı laparoskopi veya laparotomi ile alınan dokunun patolojik incelemesi ile konulur.
Tedavinin gerekip gerekmediği veya tedavinin şekli hastanın şikayetlerine, eğer varsa kistin büyüklüğüne, infertilite sorununun olup olmamasına, gelecekte çocuk arzusu olup olmamasına, eğer varsa ağrıların şiddetine bağlıdır.
Genel olarak medikal ve operatif tedavi seçenekleri vardır.
Cerrahi tedavi iyi seçilmiş hasta grubunda uygulanmalıdır. Daha çok ağrı şikayeti ile gelenlerde veya karnında büyük bir kitle halinde çukulata kisti olanlarda tercih edilir. Cerrahi için laparoskopi seçkin yöntemdir.
İleride bebek sahibi olmayı planlayanlarda yumurtalık dokusunu korumak gerekir. Bu gurupta gereksiz ameliyatlardan sakınılması esastır. Koruyucu yöntemler tercih edilir.
İnfertilite nedeniyle başvuran çiftler, bu durumları göz önüne alınarak değerlendirilir.
Tüplerin kapalı olmadığı olgularda aşılama denenebilir. Sonuç alınamayanlarda veya başka bir indikasyon varsa tüp bebek uygulanır.
Endometriozisin tüp bebek sonuçları üzerine olası olumsuz etkileri üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Yumurta ve embriyo kalitesi, implantasyon (tutunma) üzerine olumsuz bir etkisi olduğu kanıtlanamamıştır. Ancak toplanan yumurta sayısını düşürerek sonuçları etkileyebilir. En çok da çukulata kistlerine yapılan ameliyatlar yumurtalık zenginliğini azaltır. Bu nedenle eğer çift tüp bebek uygulamasına alınacaksa ameliyattan kaçınmaktayız.
Geri